Maj to w historii naszego kraju miesiąc szczególny. Można na niego spojrzeć z wielu perspektyw. Pierwsze cztery dni maja to różne, ale równie ważne święta. Polacy znają je jako: Dzień Pracy, Dzień Flagi, Dzień Konstytucji 3 Maja, Dzień Strażaka. Prawie w każdym dniu maja jest jakieś, atoli mniej lub bardziej ważne święto. Warto także wspomnieć o Święcie Matki (26), Dniu Straży Granicznej (16) czy Światowym Dniu Chorego (13).
Maj to również ciekawe wydarzenia historyczne. Kilku sławnych Polaków zmarło w tym wiosennym miesiącu. Od niektórych zależały losy Polaków np. 12 maja 1935 roku umarł Józef Piłsudzki organizator sławnego Zamachu Stanu z 1926.roku, 25 maja 2014 roku Wojciech Jaruzelski prowodyr Stanu Wojennego. To moim zdaniem wybitne, ale i bardzo kontrowersyjne postaci.
Mają ze sobą wiele wspólnego w kontekście wojskowym, to najwyżsi dowódcy, ministrowie, posiadali najwyższe stopnie: marszałka, generała armii. Byli podobni także pod względem politycznym. Ciekaw jestem ich obecności w aktualnych stosunkach politycznych w naszym kraju. Są tacy, którzy uważają, że obaj doprowadziliby klasę polityczną do porządku. Takie opinie usłyszałem z ust przedstawicieli różnych opcji politycznych.
Ze znacznie większym dystansem historycy odnoszą się do działalności Marszałka, niż do działalności generała. Za czasów tego pierwszego nie istniał „wynalazek” pod tytułem IPN. W przypadku obu przywódców funkcjonuje wiele mitów, mniej faktów. Istnieją mity pozytywne i negatywne. Wielu historyków prezentuje odmienne zdania na temat roli Jaruzelskiego. Wciąż toczy się spór o to czy Rosjanie chcieli przed ogłoszeniem stanu wojennego interweniować w Polsce czy nie, czy stan wojenny był Polsce potrzebny? Jako do żołnierza mam w stosunku do Jaruzelskiego wiele wątpliwości. Jako podwładny oceniam go bardzo wysoko. Stan wojenny przeżyłem w mundurze.
Oczywiście Majowy Zamach Stanu znam z literatury. Także i w tej kwestii historycy wyrażają różne zdania oceniając postać Marszałka. Uważam że na Jego temat funkcjonuje wiele mitów, które funkcjonują w społeczeństwie. Wiele wybacza się Marszałkowi, bowiem podjął próbę uporządkowania ówczesnej klasy politycznej. Jednak to rzadkość w historii naszego kraju, aby żołnierz strzelał do żołnierza. Piłsudski usuną z wojska 30 generałów i 550 oficerów. Kilku z nich umieścił w więzieniu. Generała Rozwadowskiego, który odegrał w wojnie z bolszewikami 1920 roku najważniejszą, sztabowo – dowódczą rolę próbowano dwa razy otruć. Zamach majowy kosztował życie łącznie około tysiąca osób. Jeśli ktoś chce poznać stanowisko przedwojennego podchorążego Antoniego Położyńskiego dotyczące postaci Marszałka Józefa Piłsudskiego niechaj sięgnie po lekturę Jego książki „Marszałek Józef Piłsudski Odbrązowiony”. Będzie to refleksja dla tych, którzy uważają się za zbawców naszego narodu.
Jerzy Krygier
